Proszę nauczyć się uważnie form czasu teraźniejszego czasowika byti = być i odpowiednich zaimków osobowych:
| ja jestem |
|
(ja)
|
jesm
|
my jesteśmy |
|
(my)
|
jesme
|
| ty jesteś |
|
(ty)
|
jesi
|
wy jesteście |
|
(vy)
|
jeste
|
| on, ona, ono jest |
|
(on, ona, ono)
|
jest
|
oni są |
|
(oni)
|
sut
|
I podobnie form czasownika imati = mieć:
| ja mam |
|
(ja)
|
imaju
|
my mamy |
|
(my)
|
imajeme
|
| ty masz |
|
(ty)
|
imaješ
|
wy macie |
|
(vy)
|
imajete
|
| on, ona, ono ma |
|
(on, ona, ono)
|
imaje
|
oni mają |
|
(oni)
|
imajut
|
wiedz, że- Jest jeszcze jeden zaimek osobowy dla "ja", az. Wywodzi się on z języka staro-cerkiewno-słowiańskiego i ciągle jest używany w języku słoweńskim (jaz), bułgarskim (az) i Macedońskim (jas). W nowosłowiańskim preferujemy użycie ja, ponieważ jest używany w większości współczesnych języków słowiańskich.
- Jest też krótka forma "on, ona, ono jest", je = jest.
Ta krótka forma nadaje się do wykorzystania podczas tworzenia formy czasownika złożonego (np. w czasie przeszłym złożonym).
- Zachodnie i południowe języki słowiańskie zazwyczaj nie używają zaimków osobowych z czasownikami. Pełna informacja o osobach zawarta jest w końcówkach czasownika.
Zaimek osobowy jest używany tylko w przypadku wystąpienia szczególnej potrzeby, aby podkreślić osobę.
Z tego powodu w normalnych sytuacjach, używamy czasowników bez zaimków osobowych.
Przykład: imajeme = (my) mamy, my imajeme = my osobiście mamy.
zastosowanie czasowników być i mieć- Równoważność albo relacja dwóch podmiotów "jest ..." wyrażana jest przez czasownik byti + mianownik.
Przykład: Pes jest životno. Pies jest zwierzę M (pol. zwierzęciem N). Moj prijatel jest dobry. Mój przyjaciel M jest dobry M.
- Zawód i inny opis jakiegoś stanu jest wyrażany przez byti + narzędnik.
Przykład: Moj prijatel jest učiteljem. Mój przyjaciel M jest nauczycielem N.
- Własność, posiadanie czegoś ("relacja ma ...") jest wyrażana przez imati + biernik.
Przykład: Moj prijatel imaje psa. Mój przyjaciel M ma psa N.
- Należenie do kogoś (odwrócone "ma... - należy do ...") jest wyrażane przez byti + dopełniacz.
Przykład: Tutoj pes jest mojego prijatela. Ten pies M jest (należy do...) mojego przyjaciela D.
Zauważ, że (jak pokazano w punktach 3 i 4), że czasownik byti jest jakby odwróconym wariantem czasownika imati. Z tego powodu (między innymi) czasownik imati nie ma swojej wersji biernej ("jest imany" nie istnieje), ponieważ wyraża się czasownikiem byti i vice versa.
|
|
